Ouderen eten het gezondst, jongeren het ongezondst

Uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2023, uitgevoerd door het CBS in samenwerking met het RIVM en het Voedingscentrum, blijkt dat Nederlanders van 65 jaar en ouder in 2023 de gezondste voedingskeuzes maakten. Zij consumeerden het minst vaak ongezonde snacks en suikerhoudende dranken, en aten relatief vaak gezonde producten. In contrast daarmee stonden pubers van 12 tot 18 jaar, die de ongezondste eetgewoonten hadden.

De enquête bevatte dit jaar nieuwe vragen over belangrijke voedingselementen, zoals vlees, vis, fruit, groente, suikerhoudende dranken, brood en ongezonde snacks. Op basis hiervan werden voedingsscores berekend op een schaal van 0 tot 10, waarbij een hogere score overeenkomt met gezonder eetgedrag, zoals aanbevolen door het Voedingscentrum. Leeftijdsspecifieke adviezen spelen hierbij een rol, aangezien bijvoorbeeld volwassenen meer groente en fruit wordt aangeraden dan kinderen. Ondanks deze variatie in aanbevelingen kunnen verschillende leeftijdsgroepen vergelijkbaar scoren, afhankelijk van hun voedingspatroon.

Jongeren scoren lager, ouderen doen het beter

Uit de resultaten bleek dat peuters (1-4 jaar) gemiddeld een voedingsscore van 7,1 behaalden, terwijl pubers met een score van 5,9 aanzienlijk lager scoorden. Volwassenen lieten een stijgende lijn zien naarmate zij ouder werden, met 65-plussers als uitschieter: zij behaalden een gemiddelde totaalscore van 7,5. Ouderen kozen vaker voor gezonde opties, zoals groenten en fruit, en vermeden suikerhoudende dranken en snacks, terwijl pubers juist het vaakst voor ongezonde producten kozen.

Pubers kregen gemiddeld een score van slechts 4 voor hun consumptie van ongezonde snacks, suikerhoudende dranken en fruit. Zo gaf 75 procent van hen aan meer dan drie grote snacks per week te eten, 31 procent dronk dagelijks suikerhoudende dranken, en 86 procent at minder dan de aanbevolen twee stuks fruit per dag.

Vrouwen en hoger opgeleiden maken gezondere keuzes

Vrouwen blijken over het algemeen gezonder te eten dan mannen. Zij scoorden op alle onderzochte voedingsindicatoren beter, met het grootste verschil bij suikerhoudende dranken. Daarnaast hadden 25-plussers met een hbo- of wo-masterdiploma de hoogste scores voor gezond eten, maar zij dronken ook relatief vaak alcohol. Hoewel zij zich beter aan de voedingsrichtlijnen hielden, consumeerde 65 procent van hen regelmatig meer dan één glas alcohol per dag, wat hoger is dan onder lager opgeleiden.

Gezonde voeding, maar ruimte voor verbetering

Uit het CBS-onderzoek Belevingen 2022 bleek dat twee derde van de volwassenen van 18 jaar en ouder zelf vond dat zij gezond aten. Ouderen en vrouwen hadden deze mening vaker dan jongere volwassenen en mannen. Veel 45-plussers gaven aan dat hun eetpatroon werd beïnvloed door de Schijf van Vijf of adviezen van medici, terwijl jongeren vaker hun inspiratie haalden uit voedingsapps en sociale media.

Ondanks de relatief positieve inschatting van hun eetgewoonten, gaf ruim een derde van de volwassenen aan graag gezonder te willen eten. De voornaamste redenen hiervoor waren het verminderen van gezondheidsrisico's en het streven naar een fitter gevoel.

Inzicht in voedingspatronen

Hoewel de Gezondheidsenquête vooral gebaseerd is op zelfrapportage, biedt ook de Voedselconsumptiepeiling van het RIVM waardevolle inzichten. Deze peiling, onderdeel van de Leefstijlmonitor, registreert gedetailleerder wat mensen daadwerkelijk eten en drinken. Beide onderzoeken tonen aan dat zowel de jongste als de oudste leeftijdsgroepen relatief vaak eten volgens de Schijf van Vijf, wat hen tot de gezondste eters maakt binnen de Nederlandse bevolking.