Ozempic en andere diabetesmedicijnen: gewichtsverlies en risico's

De laatste jaren is het gebruik van diabetesmedicijnen, zoals Ozempic, sterk toegenomen, niet alleen voor de oorspronkelijke toepassing bij diabetes type 2, maar vooral vanwege hun effect op gewichtsverlies. Deze medicijnen worden vaak als een "wondermiddel" geprezen, maar brengen ook risico's met zich mee, vooral wanneer ze zonder medische begeleiding worden gebruikt.

Populariteit van Ozempic als afslankmiddel

Ozempic, met de werkzame stof semaglutide, werd aanvankelijk ontwikkeld als medicijn tegen diabetes, maar is inmiddels populair geworden vanwege zijn vermogen om gewichtsverlies te bevorderen. Het middel onderdrukt het hongergevoel en wordt vaak geprezen als een potentiële oplossing voor de wereldwijde obesitasepidemie. In Nederland is ongeveer de helft van de volwassenen te zwaar en neemt het aantal mensen met obesitas toe. Volgens experts zoals presentator Wesselink zou Ozempic weleens een revolutie kunnen betekenen in de strijd tegen overgewicht.

Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, benadrukken medische professionals zoals maagverkleiningschirurg Edo Aerts dat er nog veel onbekend is, vooral op de lange termijn. "Het is een prachtig middel," zegt Aerts, maar hij waarschuwt ook voor mogelijke bijwerkingen, zoals milde maagklachten en een lichte toename van de kans op bepaalde vormen van schildklierkanker.

Toenemend oneigenlijk gebruik en medische complicaties

Ondanks de belofte van medicijnen zoals Ozempic, merken artsen een verontrustende trend op: het aantal mensen dat deze medicijnen zonder doktersvoorschrift gebruikt, neemt toe. Vooral via sociale media, waar beroemdheden zoals Kim Kardashian en Elon Musk hun ervaringen delen, groeit de populariteit van deze middelen als afslankoplossing. Mensen die geen diabetes hebben, gebruiken het middel steeds vaker zonder medische noodzaak, wat leidt tot medische problemen.

Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) ziet een stijging in meldingen van gezondheidsklachten door het oneigenlijke gebruik van deze medicijnen. Symptomen zoals misselijkheid, braken, duizeligheid en overmatig zweten worden vaker gemeld. Het NVIC registreerde in 2024 al zeven gevallen van mensen die medische klachten hadden na gebruik van diabetesmedicijnen zonder recept, bijna evenveel als in heel 2023. De organisatie vermoedt dat het werkelijke aantal gevallen hoger ligt, omdat er geen meldingsplicht is.

Gevaren van illegale en nepmedicatie

Een ander zorgwekkend aspect is dat sommige gebruikers hun medicatie buiten het reguliere circuit verkrijgen, mogelijk via illegale handel. Het risico bestaat dat deze medicijnen vervalst zijn, wat ernstige gevolgen kan hebben. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft gewaarschuwd voor namaakvarianten van diabetesmedicijnen, waarbij soms zelfs insuline wordt toegevoegd. Een overdosis hiervan kan levensbedreigend zijn. In Engeland is al een sterfgeval gemeld als gevolg van dergelijke namaakmedicijnen, al is in Nederland zo'n geval vooralsnog niet bekend.

De toekomst van Ozempic en soortgelijke middelen

Ondanks de risico's blijven experts zoals Wesselink en Aerts benadrukken dat diabetesmedicijnen zoals Ozempic een rol kunnen spelen in het aanpakken van de obesitasepidemie. Wesselink pleit zelfs voor een bredere beschikbaarheid van deze middelen, zodat ze preventief gebruikt kunnen worden door mensen met overgewicht. Aerts blijft echter voorzichtig en vindt dat het gebruik altijd onder medisch toezicht moet plaatsvinden om misbruik en gezondheidsproblemen te voorkomen.

De balans tussen de belofte van gewichtsverlies en de risico's van onjuist gebruik blijft een uitdaging. Terwijl steeds meer mensen hopen dat deze middelen de oplossing bieden voor hun gewichtsproblemen, is het essentieel dat de veiligheid en effectiviteit gewaarborgd blijven door medische professionals.