Leververvetting is een sluipmoordenaar

Leververvetting is een sluipmoordenaar die vaak pas opgemerkt wordt wanneer het te laat is. Als je te kampen hebt met overgewicht, diabetes type 2 of als je veel alcohol drinkt, is het cruciaal om je lever te laten controleren.

Belangrijkste functies van de lever

De lever is één van de belangrijkste organen in het menselijk lichaam. Het is ongeveer zo groot als een voetbal en weegt ongeveer 1,5 kilogram. De lever bevindt zich in de rechterbovenbuik, onder de ribben en tegen het middenrif aan. De lever heeft honderden verschillende functies. Zo maakt de lever gal aan om vet te verteren, slaat het belangrijke vitamines en mineralen op, maakt het giftige stoffen en alcohol onschadelijk en speelt het een belangrijke rol bij de energiehuishouding en de glucose- en vetstofwisseling.

Kwart bevolking heeft leververvetting

Echter, de conditie van de lever gaat vaak niet goed door ongezonde voeding en een ongezonde leefstijl. De vetstofwisseling in het lichaam raakt verstoord en vet hoopt zich op in de lever en andere organen in de buik. Leververvetting is de meest voorkomende chronische leveraandoening in de westerse wereld. Circa 25 procent van alle volwassenen heeft leververvetting. Bij mensen met obesitas en diabetes type 2 is dit zelfs 50 procent.

Belangrijkste oorzaken van leververvetting

De belangrijkste oorzaken van leververvetting zijn overgewicht, obesitas, diabetes type 2, het metaboolsyndroom en chronisch alcoholgebruik. Vooral mensen met veel vet rond hun middel (buikvet) lopen risico op vervetting van de lever. Mensen met diabetes type 2 hebben vaker leververvetting, vooral als ze niet goed zijn ingesteld op medicijnen of te weinig bewegen en ongezond eten. Mensen met het metaboolsyndroom hebben ook vaker een verstoorde vetstofwisseling en daardoor meer kans op leververvetting.

Hoe leververvetting is te voorkomen

Het is belangrijk om je lever gezond te houden. Als je overgewicht hebt, diabetes type 2 hebt of veel alcohol drinkt, is het verstandig om je lever te laten controleren. Leververvetting wordt momenteel vaak bij toeval ontdekt tijdens een echo van de bovenbuik of door afwijkende bloedwaarden bij een onderzoek voor andere klachten. Maar als je aandringt op een onderzoek bij je huisarts, kan er bloedonderzoek worden aangevraagd om je leverwaarden te controleren.

Behandelen van leververvetting

Heb je leververvetting? Het slechte nieuws is dat er (nog) geen medicijnen tegen zijn. Maar er is ook goed nieuws: in tegenstelling tot leververfibrose en leverfalen is leververvetting in de meeste gevallen nog wel omkeerbaar. Hoe? Door veranderingen in je leefstijl: meer bewegen, gezonde voeding en een gezonder gewicht. Je hoeft dat niet op eigen houtje te doen. Je huisarts kan je bijvoorbeeld doorverwijzen naar een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), waarbij je 2 jaar lang wordt begeleid. Deze begeleiding wordt door de zorgverzekering vergoed.

Als langdurig alcoholgebruik heeft geleid tot de leververvetting, dan moet je bij voorkeur helemaal stoppen met alcohol of in elk geval drastisch minderen. Ook in dit geval kan je huisarts je doorverwijzen voor begeleiding. Zodra de oorzaak van de leververvetting weg is, neemt de vetstapeling in de lever vaak af of verdwijnt helemaal. Je lever kan hierdoor dus echt herstellen.

Belang van tijdige control van je leverwaarden

Leververvetting is een aandoening die vaak niet tijdig wordt opgemerkt. In het begin merk je er niets van dat je leververvetting hebt en het geeft meestal geen specifieke klachten. Hooguit ben je een beetje vermoeid of heb je wat pijn rechtsboven in je buik. Maar als er niets aan wordt gedaan, zal de lever steeds verder vervetten en kan de lever gaan ontsteken (hepatitis).

Van de mensen die langere tijd leververvetting hebben, krijgt 1 op de 5 uiteindelijk een ontsteking van de lever. Dit kan klachten geven als misselijkheid, moeheid, pijn rechts in de bovenbuik en jeuk. Ook kunnen de huid en het oogwit geel kleuren (geelzucht). Door de ontsteking ontstaat littekenvorming in de lever (leverfibrose). Bij 10 tot 30 procent van de gevallen van leverontsteking ontstaat levercirrose. Hierbij sterven beschadigde levercellen af en kan de lever geleidelijk verschrompelen.

Deze ernstige schade aan de lever kan leiden tot leverfalen: er zijn dan te weinig goede levercellen over om alle functies uit te voeren. Zo worden giftige stoffen dan niet meer onschadelijk gemaakt. Een levertransplantatie is dan nog de enige behandelmogelijkheid. Soms ontstaat er leverkanker. Zowel leverfalen als leverkanker zijn levensbedreigend. Kortom: als je leververvetting hebt, kun je dat het beste zo vroeg mogelijk weten. Dan kun je er nog wat aan doen om erger te voorkomen.