Verse kruiden versus gedroogd: wat is gezonder en hoe gebruik je ze?

Gezond eten is van essentieel belang in je strijd tegen overgewicht. Stop met kant-en-klare pakjes en zakjes vol suikers en een overkill aan zout en geef smaak aan je eten met kruiden. Koken met kruiden is niet alleen smakelijk, maar ook gezond. Ze zitten boordevol voedingsstoffen en geven je gerechten een smaakexplosie, waardoor je minder of zelfs geen zout hoeft toe te voegen. Dit is natuurlijk beter voor je gezondheid. Maar wat is nu eigenlijk gezonder: gedroogde of verse kruiden? En hoe gebruik je ze optimaal?

Kruid of specerij: wat is het verschil?

In de meeste keukens vind je wel een lade of kastje met een verzameling kruiden en specerijen. Ze geven kleur en diepgang aan je gerechten en zorgen voor een rijke smaakvariatie. Maar wat is nu precies het verschil tussen een kruid en een specerij? Dit onderscheid is niet altijd duidelijk. Volgens de Van Dale is een specerij een prikkelende stof die aan gerechten wordt toegevoegd, terwijl een kruid wordt omschreven als een klein gewas met een sappige, niet houtachtige stengel. Specerijen zijn altijd gedroogd, en je gebruikt vaak andere delen van de plant dan de blaadjes, zoals de stengel, bes, wortel of stamper. Specerijen komen meestal van planten uit tropische klimaten, terwijl kruiden vaak in gematigde klimaten groeien en je voornamelijk de blaadjes gebruikt. Deze blaadjes kun je zowel gedroogd als vers toevoegen als smaakmaker.

Gedroogde vs. verse kruiden

Verse kruiden kun je zelf kweken in je (moes)tuin of op je balkon, of kopen in de supermarkt. Gedroogde kruiden zijn verse kruiden die een vriesdroogproces hebben ondergaan, waarbij ongeveer 98% van het vocht wordt verwijderd, maar smaak en voedingswaarde zoveel mogelijk behouden blijven. Doordat ze minder oliën en water bevatten, heb je er qua volume ook minder van nodig. Een vuistregel is om 1/3 van de hoeveelheid gedroogde kruiden te gebruiken in vergelijking met verse. Voor je gezondheid maakt het weinig verschil of je gedroogde of verse kruiden gebruikt. Beide bevatten vitamine C, vezels en gezonde mineralen zoals ijzer, magnesium, calcium en kalium.

Wanneer gebruik je gedroogde kruiden?

De aard van het gerecht bepaalt of je verse of gedroogde kruiden gebruikt. Gedroogde kruiden zijn perfect om mee te verwarmen in een gerecht, zoals een saus, stoofpot of soep die langere tijd moet pruttelen. Gedroogde kruiden die niet mee verwarmd worden, kunnen wat stoffig smaken. Tijdens het verwarmen heeft de smaak de tijd om zich te ontwikkelen en te mengen met de andere smaken in het gerecht. Gebruik gedroogde kruiden daarom bij voorkeur aan het begin van de bereiding. Sommige gedroogde kruiden, zoals oregano, marjolein, tijm, rozemarijn, laurierblaadjes en venkelzaad, smaken zelfs beter gedroogd dan vers.

Wanneer Kies je voor verse kruiden?

Groene kruiden zoals basilicum, bieslook, koriander, peterselie, dragon, munt en dille bevatten veel vluchtige smaakstoffen die tijdens het drogen grotendeels verdwijnen. Gebruik deze kruiden daarom bij voorkeur vers. Ze zijn het lekkerst als ze rauw of slechts enkele minuten mee verwarmd worden toegevoegd aan een gerecht.

Gebruik ze in sauzen, dressings en snelle gerechten, of in koude gerechten zoals salades, pesto's en salsa's. Verse kruiden zijn perfect als finishing touch. Strooi ze aan het einde over een gerecht of meng ze er op het laatst doorheen, zodat de karakteristieke smaken goed tot hun recht komen en de kruiden knapperig en kleurrijk blijven. Gebruik verse kruiden liever niet bij gerechten met een lange bereidingstijd, omdat ze dan juist hun uitgesproken geur en smaak verliezen. Verse tijm en rozemarijn zijn hierop uitzonderingen en kun je wel meestoven.

Hoe bewaar je kruiden op de juiste manier?

Gedroogde kruiden zijn lang houdbaar, maar kunnen na verloop van tijd smaak en geur verliezen. Verse kruiden bewaar je door ze in een vel keukenpapier te rollen en het keukenpapier licht vochtig te maken. Bewaar de kruiden met het keukenpapier in een afgesloten plastic zak in de koelkast, zodat ze tot wel 2 weken goed blijven. Heb je een heel kruidenplantje over of te veel verse kruiden in je tuin staan? Je kunt verse kruiden ook gemakkelijk invriezen en zo bewaren voor een volgend moment. Knip de blaadjes van de plantjes, was ze en snijd ze eventueel fijn.

Verdeel ze vervolgens over de vakjes van een ijsblokhouder, giet er een beetje water overheen en vries ze in. Zo heb je mooie porties om toe te voegen aan soepen en sauzen. Je kunt van verse kruiden natuurlijk ook zelf gedroogde kruiden maken. Verwarm de oven voor op 100°C, spreid de afgeknipte blaadjes uit over een bakplaat met bakpapier en droog ze in ongeveer 1 uur. Laat ze afkoelen, verkruimel de kruiden en doe ze in een potje. Dit kan met tijm, rozemarijn, basilicum, oregano, salie, peterselie, bieslook en laurier. Let er tijdens het drogen wel goed op dat je de verschillende kruiden goed van elkaar gescheiden houdt, zodat de smaken puur blijven.

Hoe kies je de juiste kruiden voor je gerecht?

De keuze voor de juiste kruiden hangt af van het gerecht dat je wilt bereiden en je persoonlijke smaakvoorkeur. Experimenteer met verschillende kruiden om te ontdekken welke smaken het beste bij jou en je gerechten passen. Houd rekening met de volgende tips bij het kiezen van kruiden voor je gerechten:

• Probeer verschillende combinaties: Niet alle kruiden passen bij elkaar, maar door te experimenteren kun je verrassende smaakcombinaties ontdekken. Combineer bijvoorbeeld basilicum met tomaat, tijm met paddenstoelen, of munt met fruit.
• Houd rekening met de intensiteit van smaken: Sommige kruiden hebben een sterke smaak, terwijl andere subtieler zijn. Pas de hoeveelheid kruiden aan op basis van hun intensiteit, zodat je gerecht niet overheerst wordt door één specifieke smaak.
• Gebruik verse kruiden waar mogelijk: Verse kruiden hebben doorgaans een intensere en frissere smaak dan gedroogde kruiden. Gebruik ze waar mogelijk, maar houd er rekening mee dat ze minder lang houdbaar zijn dan gedroogde kruiden.
• Wees niet bang om te experimenteren: Durf buiten de gebaande paden te treden en probeer nieuwe kruiden of ongebruikelijke combinaties. Je kunt op deze manier nieuwe smaken ontdekken en je culinaire horizon verbreden.

Dus, verse of gedroogde kruiden?

Zowel verse als gedroogde kruiden hebben hun eigen voordelen en toepassingen. Over het algemeen zijn verse kruiden rijker aan smaak en beter geschikt voor koude gerechten en gerechten met een korte bereidingstijd. Gedroogde kruiden zijn langer houdbaar en ideaal voor gerechten die langere tijd moeten koken of stoven. Beide soorten kruiden zijn gezond en bevatten waardevolle voedingsstoffen, dus maak je vooral geen zorgen over het kiezen tussen de twee. Gebruik de kruiden die je voorkeur hebben en die het beste passen bij het gerecht dat je wilt bereiden. Experimenteer, proef en geniet van de rijke wereld aan smaken die kruiden en specerijen te bieden hebben.